Heel veel psychologie deze keer

In antwoord op de reacties: Nagellakremover is er geloof ik niet… Maar de nagellak bladdert snel af, dat scheelt ;-). En natuurlijk mag je je aanmelden, Corine. Leuk zeg, zo via via. Ik zal ze zeker de groeten doen!

Met m’n buik gaat het up en down. Gisteren ben ik naar een aantal winkeltjes hier vlakbij geweest om wat brood, fruit en spaghetti te kopen. Nu zijn er aan de andere kant van de ferry supermarkten zoals in Nederland, maar vlakbij Happy Rock zien de winkels er heel anders uit. Het zijn een soort balies met tralies ervoor tot aan het plafond, waar enkel een gat in zit om de producten en het geld door te wisselen. Achterin zo’n winkeltje op de grond zie je soms een oma deeg rollen, en aan de vrouw achter de balie vertel je wat je zoekt. De vrouw draait zich dan rustig om en loopt een paar stappen om een product te pakken, laat het zien en vraagt of het goed is. Als je teveel Engelse woorden gebruikt (Yes, I think that’s okay) dan denkt ze dat het niet is wat je zoekt en gaat ze andere dingen aanbieden. Dus het beste kan je maar gewoon knikken of je duim opsteken. Dan komt ze langzaam teruggeschuifeld om het product neer te zetten en je aan te kijken, tot je vraagt hoeveel het kost. Vervolgens ga je naar het volgende winkeltje voor het volgende product. Vergelijk dat maar eens met een Albert Heijn… Winkeltjes zijn er hier in overvloed, en elk verkoopt maar een beperkt aantal producten.
Ondanks het zelfgekochte eten ging het vannacht helemaal niet goed met m’n buik, en dat was niet zo handig aangezien het water van de wc afgesloten was… Gelukkig staat er een grote ton water, en gelukkig is de bovenkant van de spoelbak kapot, zodat ik die steeds kon bijvullen met emmers water om toch te kunnen doorspoelen. Pfff… En als je zo wakker ligt merk je pas hoeveel geluid hier is. Huilende baby’s (van buiten Happy Rock), krekels, auto’s die voorbij komen, jankende katten… En het zoemende geluid van m’n ventilator en koelkast. De sterrenhemel is hier trouwens veelbelovend! Ik heb hem nog niet in zijn volle pracht gezien omdat hier altijd lampen aan zijn, maar zelfs met dat licht zijn er al heel veel sterren te zien. Dat belooft wat, Harmen! De kinderen hier zijn enorm fan van mijn telefoon, en als je daar een toets indrukt licht er even een foto van Harmen op. Dat vinden de jongens natuurlijk prachtig, en kunnen ze eindeloos blijven herhalen waarbij ze iedere keer opnieuw superenthousiast “Horman!” uitroepen. De foto van “teacher Patricia and Horman” is trouwens “Jakkie”, volgens de jongens. Ik hoop dat dat in het Swahili iets anders betekent dan in het Nederlands!

Gisteravond ben ik met de tweede ronde gesprekjes begonnen. Voor een aantal kinderen heb ik dus het rouwverwerking plan, een aantal blijken geen hulp nodig te hebben, en met zeker twee kinderen ga ik met traumaverwerking aan de slag. Omdat dat de meeste tijd gaat kosten, heb ik die twee meiden gisteren als eerste gesproken. Twee tegenpolen, maar beiden hebben een verleden van meerdere (langdurige) trauma’s. Degene die ik als grootste uitdaging zag is een meisje – laat ik haar even Annet noemen. Ze heeft een ontzettend dikke muur om zich heen gebouwd, waar niemand doorheen lijkt te komen. Vorige week antwoordde ze alleen met ‘ja’ en ‘nee’, en toen ik naar haar verleden vroeg bleef ze alleen nog maar star voor zich uitkijken. Dat hield ze ontzettend lang vol, tot ik haar bij het weggaan een foto van Harmen en mij liet zien en vroeg of ze later ook wilde trouwen. “Nee”, was het antwoord, en toen kwam het eerste traumatische verhaal.
Gisteren heb ik haar eerst uitgedaagd om zoveel mogelijk gevoelens te verzinnen, en daarna hebben we bij elk van die gevoelens een situatie bedacht waarin je je zo voelt. Vervolgens heeft ze alle gevoelens een kleurtje gegeven en in een tekening van haarzelf gekleurd waar zij de beschreven gevoelens voelde. (Dit heb ik inmiddels met meerdere kinderen gedaan – echt leuk om te zien hoe ieder weer met hele andere gevoelens komt, en ook dat iedereen hele andere kleuren en lichaamsdelen aan gevoelens koppelt). Omdat Annet het gevoel ‘angst’ in haar hele lichaam voelde, vroeg ik wat haar angstig maakt. Toen zei ze dat ze bang was als mensen vragen stellen over haar verleden, omdat ze bang is dat ze dan gaat huilen. Voila: een bruggetje! Ik greep het meteen aan om te vragen: “You think it is bad to cry?” En toen heb ik haar uitgelegd dat het juist goed is om haar verhaal te vertellen, er even flink om te huilen, en dan alles op een rijtje te zetten om het vervolgens een plekje te kunnen geven. Ik heb haar verteld dat ik haar daarbij kan helpen, dat ik haar ook kan helpen om het allemaal minder pijnlijk te maken tijdens het vertellen, maar dat het wel heel moeilijk zal zijn en nog steeds veel pijn zal gaan doen. Maar ook dat ze zich daarna veel gelukkiger zal voelen dan nu, en weer liefde en blijdschap kan voelen. Toen ik vroeg of ze het aandurfde knikte ze tot mijn grote verrassing ja! Voor de zekerheid herhaalde ik mijn vraag nog een paar keer, maar haar hoofdbeweging werd steeds duidelijker! Ik had niet verwacht dat ik zo snel haar vertrouwen zou winnen, maar dat was wel echt nodig om goed aan de slag te kunnen met de therapie. Volgens mij hebben we samen hulp van bovenaf gekregen :). We zijn meteen begonnen met ontspanningsoefeningen en het bedenken van een veilige plek, en de volgende keer gaan we aan de slag met cognitieve coping en verwerking. Allemaal technieken om beter met de emoties om te kunnen gaan. Pas als ze die beheerst gaan we echt het verhaal op papier zetten – stukje bij beetje – vanaf toen ze nog gelukkig was (of vanaf toen ze geboren is) tot nu – en uiteindelijk wie ze later wil zijn. Ik vind het ontzettend dapper van haar dat ze het gaat doen!

Helaas gaan niet alle gesprekjes zo goed. Het blijft moeilijk dat er niet – zoals in Nederland – een duidelijke hulpvraag is en er geen ouders zijn die het kind van kleins af aan kennen. Wat ook lastig is, is dat het bloedheet is, de kinderen ontzettend zachtjes praten terwijl de ventilator aanstaat, en dat er slechts een openstaande deur tussen ons en buiten zit, waar vaak kinderen vervelend lopen te doen. En dan is er nog het taal verschil… Het meest verwarrende is dat de meeste kinderen “he” (hij) gebruiken als ze “she” (zij) bedoelen. En ook dat ze neefjes en nichtjes broertjes en zusjes noemen, en ooms en tantes vader en moeder. Het maakt hun voorgeschiedenis nog ingewikkelder dan die al is. Een andere verwarring is dat de kinderen hier op ontkennende vragen reageren met “ja” waar ik “nee” zou zeggen. Als ik bijvoorbeeld vraag: “You don’t have anything else you miss?” dan zeggen ze
“yes” als ze bedoelen dat ze inderdaad niks meer missen.
Door dit alles is het soms moeilijk inschatten of de kinderen die bij mij huilen in een gewoon en gezond rouwproces zitten, of dat ze er in blijven hangen en hulp nodig hebben. En dan zijn er de kinderen die in mijn ogen heel wat hebben meegemaakt, maar het meest droevig worden van problemen met leeftijdgenootjes. Is dat vermijding, of zijn dat werkelijk hun grootste zorgen? En doe ik er dan wel goed aan om alleen die 3-G-driehoek uit te leggen?

(hier viel de stroom uit)

Wauw. Dit is echt zo Happy Rock! Even verder op wat hierboven staat: aan de meiden die problemen met leeftijdgenootjes hebben leg ik dus meestal de 3-G-driehoek uit. Eén van de meiden kwam met de volgende driehoek: Als een ander kind gemeen doet: dan wil ik bij mijn ouders zijn (Gedachte), ga ik naar de aunti’s (Gedrag), en voel ik me droevig (Gevoel). Ineens begreep ik dat leeftijdsgenootjes juist zo belangrijk zijn omdát ze geen ouders hebben om op terug te vallen. Samen hadden we het volgende alternatief bedacht om minder droevig te worden: Als een ander kind gemeen doet: dan hoef ik dat niet te pikken (Gedachte) en zeg ik: Stop it, you make me feel sad!” (Gedrag) en dan voel ik me beter (Gevoel). Maar ik vroeg me wel af of ik niet meer op dat gemis had moeten ingaan… Maar net nadat ik de alinea hierboven had geschreven, komt dat meisje mijn kamer binnenwandelen: “I just wanted to say thank you for teaching me. Now I understand and it feels much better in my heart” (*). Wauw! Dat had ik nou net even nodig!


(*) Ik wilde gewoon even dankjewel zeggen voor wat je me hebt geleerd. Nu begrijp ik mezelf beter en dat voelt veel fijner in mijn hart.