Valentijnsdag in Mombasa

De eerste Tufmeeting in Mombasa is uitgelopen op een heel Tufweekend :-). Aangezien mijn lezerspubliek is uitgebreid met mensen die ik niet persoonlijk ken, even een korte uitleg: Tuf is een dispuut, een onderdeel van een studentenvereniging, een groep studenten die elke twee weken iets ondernemen. Marijke, Wilco, Harmen en ik hebben elkaar bij dit dispuut leren kennen, en hebben er niet alleen mooie herinneringen en vriendschappen, maar ook een relatie aan over gehouden. En nu zijn Wilco en ik toevallig gelijktijdig in Kenia om vrijwilligerswerk te doen, en worden we beide opgezocht door onze geliefdes. Helaas lopen Harmen en Marijke elkaar net mis, maar het bezoek van Marijke en Wilco was een zeer aangename onderbreking van mijn twee maanden ‘alleen in Happy Rock’. Het was heerlijk om een heel weekend met hen op te trekken. Ervaringen delen; praten over de Keniaanse cultuur, geloof, armoede, reizen en vrijwilligerswerk; herinneringen ophalen; en samen bedenken hoe Harmen zal reageren op de Afrikanen die alleen maar de combinatie blank en vrouw hoeven zien om alles uit de kast te halen om je te versieren, of je nu verliefd, verloofd of getrouwd bent.

Marijke en Wilco kwamen donderdagmiddag aan in het hotel vlakbij Happy Rock, waar Harmen en ik ook gaan verblijven. Diezelfde avond nog kwamen ze me ophalen om wat te drinken. Aan de ene kant was het heel gek, maar aan de andere kant ontzettend vertrouwd om ze voor de poort van Happy Rock te zien staan. En bovenal ontzettend leuk! De Keniaan die hen de weg had gewezen had zich voorgesteld als ‘een vriend van Patricia’. Ik was hem een keer op straat tegengekomen en had in het voorbijgaan wat woorden gewisseld, maar zijn naam wist ik niet meer. Dat was het eerste genante moment van die avond. Het tweede kwam tijdens het afscheid. Inmiddels waren we erachter dat we met deze praatgrage jongeman in de buurt zelf niet veel aan praten toekwamen, en na in het Nederlands een afspraak te hebben gemaakt voor de volgende dag, nam ik afscheid met ‘tot morgen’. Per ongeluk zei ik dat ook tegen deze Keniaan, verschrikt vervolgd door: “Oh nee! Niet tot morgen!! See you!” Gelukkig verstond de man er niks van, en zei hij in reactie op het gelach van Marijke en Wilco: “I have to learn that language!”

De volgende ochtend heb ik heerlijk gedoucht op de hotelkamer van Marijke en Wilco, waarna we naar Happy Rock zijn gegaan om een klaslokaal van wandschilderingen te voorzien. Erg leuk, zeker ook omdat Marijke en Wilco met Happy Rock en met Nel kennis hebben gemaakt! Aan het einde van de middag had ik gesprekjes, maar zaterdag was ik vrij en zijn we naar Diani beach geweest. Eén van de witte stranden aan de Zuidkust. De reis was een hele beleving, vooral door die neger die niet van Marijke af kon blijven, maar uiteindelijk waren we dan bij “Kim 4 love”, een barretje aan het strand met live muziek, acrobaten, kamelen waar je op kon rijden en een stralend blauwe zee. We hebben heerlijk in het lauwe water gezwommen en ik heb het voor het eerst sinds tijden koud gehad. Na een strandwandeling en een heerlijke maaltijd in een restaurantje zijn we terug gegaan naar het hotel, waar we nog onder de sterren hebben gezwommen tot laat in de avond. Die nacht ben ik in het hotel blijven slapen, waar Marijke en ik de volgende ochtend de uitdaging aangingen om gebakken aardappelen, witte bonen in tomatensaus en een gepocheerd eitje als ontbijt te nemen. Best lekker eigenlijk! En in ieder geval een goede bodem voor de kerkdienst.

Het was Valentijnsdag, en dat hebben we gemerkt… De preek begon met een waarschuwing dat aan het eind van deze dag een groot aantal Kenianen HIV hebben opgelopen. Het is de dag van de liefde, en veel mensen verwarren liefde met seks en zoeken een willekeurige partner om Valentijnsdag mee te vieren. En toen begon hij over het huwelijk… Kenia heeft een “sla je vrouw” cultuur. Als je als vrouw vermoed dat je man vreemdgaat, moet je hem weigeren. Als hij je dan slaat, weet je dat hij echt van je houdt, maar als hij je niet slaat vindt hij het blijkbaar niet erg, wat erop duidt dat hij vreemdgaat. Kortom: als je man je niet slaat houdt hij niet van je.” Net toen Marijke voorstelde om hem te gaan slaan, bleek dit verhaal een voorbeeld te zijn van hoe het niet moest. De dominee vertelde dat hij als Christen en als pastor tegen het slaan van vrouwen is. En toen volgde er een heel verhaal over het huwelijk volgende de Bijbel en hoe je relatieproblemen moet oplossen. Het was een soort van combinatie tussen relatietherapie en de huwelijksvoorbereiding die je in de kerk krijgt als je gaat trouwen, en ik heb dan ook meer over de Keniaanse cultuur geleerd dan over de Bijbel. Wat een voorrecht dat wij in een land leven waar we de vrijheid (het geld) hebben om liefde, en niet geld, de belangrijkste rol te laten spelen bij het kiezen van een huwelijkspartner.

Ook op straat was het duidelijk Valentijnsdag. De mannen leken nog meer dan anders op zoek naar liefde. Terug in Happy Rock hebben Marijke en Wilco nog even de baby’s en kleintjes verblijd met ballonnen, en toen was het tijd om afscheid te nemen. Ze zouden aan de andere kant van de ferry slapen, om de volgende dag op tijd de bus naar Nairobi te kunnen nemen. Toen ze weg waren kwamen de kinderen terug van het strand met bloemen, die ze geplukt hadden vanwege Valentijnsdag, en heb ik het ook nog met verschillende aunti’s over mijn en hun relaties gehad. Maar net toen ik mijn eigen Valentijn toch wel behoorlijk begon te missen, stonden Marijke en Wilco ineens weer voor de deur. Ze waren helemaal terug gekomen over de ferry om me een Valentijnsdiner te brengen en te zorgen dat ik niet de hele avond alleen was op Valentijnsdag. Zoo lief! :). Wilco stelt Marijke aan de Kenianen voor als “Malaika”, wat in het Swahili “engel” betekent, en daar heeft hij zeker wel een punt! ;-)

Maandag heb ik bij aunti Lea chapati leren maken en natuurlijk weer flink met haar buurvrouwen gekletst. Eén van de vrouwen uit de buurt was ’s nachts door haar man in elkaar geslagen – waar de hele buurt getuige van was geweest – en nu vroegen de vrouwen zich af waarom ze geen aangifte had gedaan en waarom ze bij hem bleef. (Je vrouw laan is blijkbaar toch niet zo geaccepteerd hier – gelukkig :)). Ze vroegen mij wat ik zou doen als mijn man me zou slaan, en in eerste instantie riep ik: “I would leave him!”. Maar terwijl ik het zei wist ik dat het niet waar was - dat ik daarvoor te veel respect heb voor het huwelijk - en dat ik me gewoon niet kan voorstellen hoe moeilijk zo'n beslissing moet zijn. Dus zei ik: “Ik zou niet trouwen met een man waarvan ik niet zeker wist dat hij me niet zou slaan”.
“But they can pretend”, zei aunti Lea. (Maar ze kunnen doen alsof... ze goed voor je zijn, tot je getrouwd bent).
“Niet drie jaar lang... Daarom vind ik het zo belangrijk om elkaar echt goed te leren kennen voor je gaat trouwen.”
De aunti’s hier vinden het allemaal vrij bijzonder dat Harmen en ik met zijn tweeën gaan rondreizen voordat we getrouwd zijn, maar nu had ik toch wel een punt geloof ik. Later liet een Islamitische buurvrouw me haar trouwfoto’s zien. Op elke foto lachten de gasten, keek de bruidegom verliefd, maar keek deze lachgrage buurvrouw in haar prachtige trouwjurk alles behalve blij. Ik vroeg haar waarom ze niet lachte, en na veel gegiechel vertelde ze me dat ze zich afvroeg hoe de nacht zou zijn. Ze had haar bruidegom twee weken voor de bruiloft voor het eerst gezien, en de familie had de rest geregeld.
“Zo gaat dat bij moslims” zei aunti Lea.

In de krant las ik dat volgens een enquête 24 procent van de Keniaanse vrouwen Valentijnsdag 2010 zou verdelen over verschillende mannen. En dit percentage lag nog hoger onder getrouwde vrouwen. De reden volgens dit artikel: vrouwen houden van cadeautjes, en gezien het gebrek aan geld is een relatie de makkelijkste manier om daar aan te komen… Ineens begreep ik waarom sommige Keniaanse mannen zich bij hun versierpogingen niks aantrekken van het feit dat je al verliefd, verloofd of getrouwd bent…