Mungu yu mwema!

We raken niet uitgepraat… Gerda is studente communicatie in Utrecht en heeft een half jaar geleden vrijwilligerswerk gedaan in Happy Rock, bij het project van Juna en Annet, en met straatjongeren in Nairobi. Nu is ze voor vier dagen in Happy Rock - en buiten de tijden dat ze bij het project was of moest bijslapen, of ik een gesprekje had, hebben we bijna aan één stuk door gepraat. Over werkelijk alles waar vriendinnen over praten, en meer… De ervaringen met Kenia, Happy Rock, vrijwilligerswerk… Woensdagavond hebben we heerlijk gegeten bij Annet en haar Keniaanse man Ben, die ons vertelden dat hier in de zee ooit een man door een haai is aangevallen! Donderdag was het zo heet dat we echt even een duik moesten nemen bij Shelly beach, maar we zijn maar dicht bij het strand gebleven... ;-) Vandaag hebben we enorm genoten van Diani beach. Het heerlijke witte strand, de lauw-warme zee, de zon waar niet aan te ontkomen is, de heerlijke met kussens bedekte banken, lekkere broodjes en zelfs een glaasje wijn. Ik ben in jubelstemming! En niet alleen omdat het zo gezellig is met Gerda, maar vooral omdat de gesprekjes met de kids stuk voor stuk positief afgerond worden…

Zestien januari schreef ik op mijn weblog over ‘Annet’, een meisje met een dikke muur om zich heen en vele geheimen in haar hart. Aan het einde van onze tweede meeting stemde ze ermee in om me haar verhaal te vertellen, en dat deed ze. Toen na nog drie sessies alles op papier stond heb ik lang nagedacht wat ik ermee moest. Je zou verwachten dat dit kind totaal geen zelfvertrouwen zou hebben en een teruggetrokken meisje zou zijn. Maar het tegendeel was waar. Buiten de gesprekjes leerde ik haar kennen als een vrolijke, luidruchtige, lachgrage meid. Haar stem klonk overal bovenuit en regelmatig kwam ze langs rennen met een aantal meiden achter zich aan. Wat kon ik nog toevoegen? Ik besloot het haar zelf te vragen. Had het vertellen van het verhaal al geholpen? “Ja”. En wil je graag nog meer praten? “Ja”. Oké. Over welk deel van het verhaal wil je het eerste praten? Wat maakt je het meest verdrietig? Twee lange sessies volgden waarin ze star voor zich uit keek en totaal niet reageerde op wat ik zei, vroeg of deed. En hoewel ze tussen de gesprekken door elke keer lief en vertrouwelijk naar me glimlachte als ik haar tegenkwam, was de derde sessie niet anders dan de twee daarvoor… Ik voelde me compleet machteloos en ongehoord, terwijl zei onbewogen voor zich uit bleef staren alsof ik er niet eens was. Na twee sessies van een uur en nog twintig minuten in de derde sessie was mijn geduld op. Ik stelde haar voor de keus: Of je gaat praten, of we stoppen ermee. Ik zie niet het nut in van deze sessies waarbij ik praat en jij alleen maar zwijgt. Ik kan geen gedachten lezen dus als je wil dat ik je help moet je me vertellen wat je denkt en voelt. En als het opschrijven van het verhaal je al genoeg heeft geholpen kan ik dat heel goed begrijpen en is het ook gewoon goed zo. Dus wat wil je? Gaan praten of stoppen met de ‘gesprekjes’. Tot mijn verbazing en zelfs frustratie wilde ze doorgaan met de gesprekjes. Ik heb nog eens herhaald dat ze dan echt moest gaan praten, en gaf haar een week de tijd voor het volgende gesprek.
Dat gesprek was ze echt een ander mens. Ze vertelde me wat haar het meest dwars zat en we praatten erover en maakten er een driehoek over. Ze toonde emoties en was geen moment meer zo stil als de sessies daarvoor. Nog een sessie later was het goed. Ze vertelde me dat er eigenlijk niks meer was wat haar nu nog dwars zat. Toen ik vroeg of de gesprekjes hadden geholpen knikte ze ‘ja’ en zei: “Voordat jij hier was speelde ik nooit met de andere meiden, maar nu speel ik altijd en voel ik me blij.” Annet keek me stralend aan en ik kreeg tranen in m’n ogen. Ik vroeg haar nog wat er in haar om was gegaan toen ze zo stil voor zich uitstaarde. Ze lachte verlegen en zei: “Ik dacht aan niks”.
Of er iets gebeurd is in die lange uren waarin ik alleen maar kon gissen wat er in haar jonge maar toch zo oude hoofd omging, weet ik niet, maar de gesprekjes hadden geholpen, en het was goed zo. Annet wilde haar verhaal niet aan haar mentor vertellen, en bij deze meid begreep ik dat. Het is haar verhaal, waar zij mee heeft leren omgaan, al voor ik hier kwam. Nu had ze het mij gedeeld en nog beter een plekje kunnen geven, en de volgende keer dat ze het met iemand wil delen is aan haar… Wanneer dat is en met wie is haar keus. Samen hebben we God gedankt. Voor ze wegging draaide ze zich nog om: “Mag ik het schriftje hebben?” Het schriftje waarin we haar verhaal – haar leven – haar geheimen – hadden opgeschreven. Ik gaf het haar, met de waarschuwing het op een veilige plek te bewaren.

Ook met Gerda praat ik natuurlijk over de kids, en het is interessant om van haar te horen hoe de kinderen een half jaar geleden waren. Over ‘Ben’ zei ze: “Hem vond ik altijd zo zielig. Hij zit er altijd maar stilletjes bij en speelt niet echt mee met de rest”. En toen moest ik aan ons laatste gesprekje denken, waarin Ben me trots vertelde dat hij het leuk vond bij Happy Rock en dat hij gelukkig was. Of hij nog nachtmerries had? Nee. En of hij nog wel eens zo bang was? Nee. En op school? Zelfs school was nu oké. Hij gaf zelf aan dat het goed was zo, en dinsdag wil hij mama Joy en aunti Juna vertellen wat we besproken hebben…

De eerder genoemde Bea heeft haar verhaal al eerder aan Nel en Juna verteld, en gisteren was haar mentor aan de beurt. Dapper begon Bea haar traumaverhaal voor te lezen: Waar ze geboren is, wat er allemaal gebeurd is voor ze bij Happy Rock terecht kwam, en uiteindelijk wat ze later wil worden. Aan het einde van het verhaal liepen de tranen bij haar mentor over de wangen, en ook Bea zelf huilde. Aunti zei dat ze nu eindelijk begreep waarom Bea zo vaak verdrietig was, en waarom ze zo agressief kon zijn. Ze gaf Bea een knuffel en moedigde haar aan om veel te bidden en niet meer aan haar verleden te denken. Tegen mij heeft ze wel drie keer “Thank you so much! God bless you!” gezegd. We zaten buiten in het donker, maar het zal me niks verbazen als ze mijn kippenvel kon zien.

Wat een eer om dit te mogen doen… Die twee maanden dat Harmen en ik van elkaar gescheiden waren zijn dit zeker waard geweest. Dinsdag gaan nog zeven kinderen verslag van hun gesprekjes doen, en daarna is de mama-meeting waarin ik mijn beschrijving per kind plus opvoedtips ga geven. Ook heb ik posters gemaakt met de lessen van de vorige mama-meeting, en met de 3-G-driehoek die ik aan vrijwel elk kind heb geleerd. Voor mijn gevoel is mijn ‘missie’ absoluut geslaagd, en de laatste week kan dan ook niet meer stuk. Gerda blijft nog tot zondag, en na de mama-meeting op dinsdag is het slechts nog een kwestie van aftellen, afscheid nemen, kleren wassen en inpakken… En dan kan ik eindelijk Harmen van het vliegtuig halen en kan de grootste en mooiste reis van ons leven beginnen…

Mungu yu mwema!